Bồng miêu- dòng sông ngắc ngoải

Thứ tư, 11/06/2008 00:00

(Cadn.com.vn) - Cá chết hàng loạt, hàng trăm người dân ngạt thở vì khí thải độc hại, nguồn nước sinh hoạt trên sông Bồng Miêu không còn sử dụng được. Đó là tất cả những tiếng kêu của người dân làng mỏ suốt bao nhiêu năm nay vẫn chưa được trả lời xác đáng từ cơ quan chức năng. Sông Bồng Miêu đang hằng ngày hằng giờ biến thành dòng sông chết...

Chuyện ghi bên dòng sông “chết”

Sau hiện tượng cá chết hàng loạt trên sông Bồng Miêu chảy qua địa bàn thôn Trà Sung, xã Tam Lãnh, H. Phú Ninh (Quảng Nam) đã khiến hàng trăm người dân lo lắng không biết tai họa nào đã và đang sắp đổ xuống đầu họ nơi vùng núi heo hút này. Lần theo tiếng kêu cứu của hàng trăm người dân nơi đây, tôi tìm về Tam Lãnh giữa ngày nắng rát đầu tháng 6, khi mà những con cá đã chết chưa rõ nguyên nhân cũng đã kịp thời phân hủy hoặc đã bị “hòa tan” vào dòng Thu Bồn.

Vừa đến đầu làng Trà Sung, đang ngơ ngác nhìn dòng sông “chết” mùa kiệt nước, ông Dũ Văn Trai đập vai tôi hỏi: “Chắc chú đi tìm cá chết trên sông? Chết hết trơn rồi, có còn đâu nữa mà tìm. Sông ni đã trở thành dòng sông chết từ mấy ngày ni rồi”. Tôi bì bõm lội dọc theo con sông bên đục, bên trong, nước xâm xấp gót chân. Thú thật, đôi chân trần của tôi không thể chịu nổi với cái tê rát ngứa ngáy nơi bàn chân khi phải lội trong dòng nước này. "Cả đoạn sông qua cái làng ni cứ mỗi lúc trời mưa lớn là cá chết hàng loạt. Gần đây nhất là vào chiều 4-6. Thấy hiện tượng lạ cứ lặp đi lặp lại, bà con trong làng tui chia nhau đi tìm nguyên nhân, lên vùng thượng nguồn sông Bông Miêu không thấy cá chết.

Chỉ có đoạn sông chảy qua làng, nằm bên dưới Nhà máy vàng Bồng Miêu là xảy ra hiện tượng cá chết, nên mới cấp báo với chính quyền địa phương”- ông Dũ Văn Trai kể. Còn bà Nguyễn Thị Vinh thì bảo, “bà con tui ở đây kêu la miết, nhưng chẳng thấu- đưa tay chỉ ra dòng sông, bà Vinh thở dài bảo- hồi chưa có nhà máy khai thác vàng, bà con tui còn ra sông tắm giặt, lấy nước về sinh hoạt. Nhưng hơn 2 năm ni chẳng ai dám, tắm là ngứa ngáy khó chịu. Mùa nắng nóng, thiếu nước, nhưng bà con đành phải kéo nhau lên núi tìm nguồn nước để sử dụng. Cá chết, trâu bò uống nước sông bị đau bụng, lại ốm o gầy mòn, làm răng mà dám sử dụng nguồn nước sông để sinh hoạt?".

Đoàn công tác liên ngành gồm Cảnh sát môi trường và ngành chức năng làm việc với UBND xã Tam Lãnh vào chiều 9-6.

Trưởng thôn Trà Sung Ung Văn Long không kìm nén nổi bức xúc: “Chuyện khai thác vàng Nhà nước cho phép bà con tui không dám bàn đến. Chỉ mong việc khai thác vàng đừng làm ảnh hưởng đến đời sống yên lành của bà con nơi xó núi này. Nói thực, ông mô bảo làm vàng không ảnh hưởng đến môi trường, đảm bảo không ô nhiễm, cứ lên đây sống với bà con tui thì biết liền. Ông mô có gan thì cứ ra sông mà tắm, mà dùng nước sông ni để uống, bà con tui tin liền”.

Trong câu chuyện mà thôn trưởng Long kể với Phó Giám đốc (GĐ) Sở Tài nguyên - Môi trường Nguyễn Ngọc Dũng vào chiều 9-6, có đoạn ta thán: "Bà con tui ở đây hết chịu nổi rồi. Khí thải từ nhà máy khai thác vàng cách làng chưa đầy 500m bay ra nồng nặc mỗi đêm không thể nào chịu nổi, hỏi làm răng bà con tui sống được?".

Bao giờ có câu trả lời?

Có hay không chuyện ô nhiễm môi trường nơi làng mỏ vàng Bồng Miêu? Hỏi lãnh đạo nhà máy có hay không chuyện ô nhiễm, tất cả đều khẳng định rằng nhà máy không hề gây ô nhiễm. Việc xử lý môi trường đạt tiêu chuẩn của New Zealand (?). Lời biện minh của ông Nguyễn Ngọc Quỳnh, Tổng GĐ Cty khai thác vàng Bồng Miêu cũng như khẳng định của kỹ sư phụ trách xử lý môi trường tại nhà máy Bùi Thị Luân rằng: Tất cả đều đảm bảo còn việc cá chết là do người dân đánh thuốc nổ hoặc dùng trái thuốc cá gây nên hiện tượng trên, nhà máy không có trách nhiệm! Còn Bí thư Đảng ủy xã Tam Lãnh Huỳnh Văn Quý thì úp mở: “Hiện tượng cá chết hàng loạt trên sông Bông Miêu đoạn chảy qua làng Trà Sung nằm dưới đập thải của Nhà máy vàng Bồng Miêu vào chiều 4 và rạng sáng 5-6 vừa qua là có thật. Nhưng vẫn chưa có cơ sở để khẳng định cá chết do đâu. Xã đang báo cáo với cơ quan chức năng xử lý”.

Trước tình trạng cá chết hàng loạt trên sông Bồng Miêu vừa qua, đích thân Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường khu vực miền Trung và Tây Nguyên Trương Văn Tấn sau khi nhận thông tin từ các cơ quan báo chí đã đích thân có mặt tại Bồng Miêu vào chiều 9-6 để kiểm tra đồng thời lấy hàng chục mẫu nước để đưa về Đà Nẵng phân tích. Ông Tấn cho biết sẽ phân tích lý hóa các mẫu nước để tìm độc chất cyanua. Kết quả phân tích phải đợi tuần đến mới có kết quả. Còn Phó GĐ Sở TNMT Quảng Nam Nguyễn Ngọc Dũng cũng có mặt tại hiện trường sau hơn 5 ngày xảy ra sự cố để kiểm tra tình hình thực tế tại địa phương. Ông Dũng đã xuống địa bàn khu dân cư thôn Trà Sung để ghi nhận thông tin từ người dân. Khi P.V Báo Công an TP Đà Nẵng đề nghị ông Dũng cho biết quan điểm của mình về tình trạng ô nhiễm này, ông Dũng cũng cho rằng phải đợi kết quả xét nghiệm các mẫu nước. Còn tình trạng ô nhiễm không khí vẫn chưa được đề cập đến...